Jesień zbliża się wielkimi krokami, 1 września już za nami. Oprócz rocznicy wybuchu II wojny światowej ten dzień nierozerwalnie kojarzy się z pierwszym dzwonkiem i powrotem do szkoły. Zwłaszcza tym którzy mają dzieci w wieku szkolnym, ale nie tylko, bo przygoda ze szkołą, była przecież udziałem każdego z nas:-)
Wydawać by się mogło, że elementarz to książka stosunkowo nowa, a tymczasem pierwsze polskie książki do nauki czytania i pisania pochodzą z czasów renesansu. Za najdawniejsze znane polskie elementarze uznawane są: "Polskie książeczki wielmi potrzebne ku uczeniu się polskiego..." wydana przez Hieronima Wietora w Krakowie w 1539 roku oraz „Nauka krótka ku czytaniu pisma polskiego”, drukowana w Królewcu około roku 1570. Jedną z pierwszych publikacji, które można uznać z elementarz w języku polskim była również "Dla dziatek nauka czytania pisma polskiego" wydana w Wilnie w 1633 roku.
Najbardziej znaną książką do nauki języka polskiego bez wątpienia jest Elementarz Mariana Falskiego. Co ciekawe, to najczęściej wznawiany i najdłużej wydawany tego typu podręcznik na świecie. Pierwsze wydanie ukazało się w roku 1910 pod tytułem: „Nauka czytania i pisania dla dzieci” z ilustracjami Jana Rembowskiego. Dziś trudne do zdobycia.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego było kilkukrotnie aktualizowane i zmieniane, powstał min. Elementarz powiastkowy, dla dorosłych analfabetów.
Pierwsze powojenne wydanie ukazało się w roku 1949 z ilustracjami Jana Samuela Miklaszewskiego i nadal nie przypominało elementarza, który pamiętamy do dziś. Była to niewielkich rozmiarów książeczka, w miękkiej broszurowej oprawie, z czarno-białymi ilustracjami i 6 el. suplementem w postaci dodatkowych ćwiczeń. Co ciekawe, wydanie to poddane cenzurze uwzględniało elementy obowiązkowej w tym czasie ideologii komunistycznej.
To bez wątpienia najbardziej charakterystyczne zdanie z elementarza Falskiego.
Najbardziej znane wydanie elementarza pochodzi z lat 1957-1973, wersja z roku 1971 z ilustracjami Jerzego Karolaka wznawiana jest współcześnie.
Podobnie jak wydanie z 1974 roku z nowocześniejszymi ilustracjami Janusza Grabieńskiego.
Pokolenie lat 70 i 80-tych na pewno pamięta elementarz małżeństwa Przyłubskich "Litery. Nauka czytania".
Jak widać "Elementarz" Falskiego to książka nie tylko dla dzieci, lecz lektura wciąż aktualna, ponadczasowa i łącząca całe pokolenia Polaków.
Lubicie to, dajcie łapkę w górę:
https://www.facebook.com/antyksobieski/#